1. Microsoft Windows 2000 İşletim Sistemi Üzerinde Apache ve PHP Kurulumu

İçindekiler

a. Apache Web Sunucusu Kurulumu

b. PHP Kurulumu

c. Apache Web Sunucusu Ayarları

a. Apache Web Sunucusu Kurulumu

Gerekli Dosyalar

Kurulum için gerekli dosyayı http://www.apache.org/dist/httpd/binaries/win32 adresinden indirebilirsiniz. Aşağıda anlatılan kurulum .msi uzantılı dosyalar (MSI kurulum paketleri) arasından son sürüm indirilerek yapılmıştır. Windows ME, 2000 ve XP sürümlerinde MSI kurulum desteği beraberinde gelmektedir. Daha eski Windows sürümlerinde (95, 98, NT) MSI kurulum desteğini ayrıca kurmanız gerekmektedir.

Kurulum

Apache sitesinden indirdiğiniz dosyayı çalıştırarak herhangi bir Windows programıymış gibi kurabilirsiniz.

Ekran Görüntüsü 1: Apache Web Sunucusu Kurulumu 1. Basamak

Kurulum esnasında ikinci basamakta size lisans sözleşmesini kabul edip etmediğiniz sorulur. Buna cevap olarak metnin altındaki seçeneklerden "I accept the terms in the license agreement" (ilk seçenek) olanını seçtiğimizde lisans sözleşmesini kabul ederek kuruluma devam edebilirsiniz (lisans sözleşmesini okuyup okumamak size bağlı).

Diğer seçeneği seçtiğinizde ise kurulumdan çıkmış olursunuz.

Ekran Görüntüsü 2: Apache Web Sunucusu Kurulumu 2. Basamak

Üçüncü basamakta karşınıza Apache Web Sunucusu ile alakalı bazı teknik bilgiler içeren bir metin çıkacaktır. Bu basamağı her zamanki gibi Next > butonuna tıklayarak geçebilirsiniz.

Ekran Görüntüsü 3: Apache Web Sunucusu Kurulumu 3. Basamak

Dördüncü basamakta sunucu ayarları ile alakalı bilgileri vermeniz gerekmektedir. Bu ekranda çıkan kutucuklara sırasıyla aşağıdaki bilgileri girebilirsiniz:

1. Network Domain (e.g. somenet.com) metninin altındaki kutucuğa localhost
2. Server Name (e.g. www.somenet.com) metninin altındaki kutucuğa localhost
3. Administrator's Email Address (e.g. webmaster@somenet.com) metninin altındaki kutucuğa ise herhangi bir e-posta adresi yazabilirsiniz.

Bu kutucukların altında bulunan "Install Apache HTTP Server programs and shortcuts to" metninin altındaki seçeneklerden:

1. Run as a service for All Users -- Recommended seçimini işaretlerseniz (kurulumda otomatik olarak işaretlenmiş gelir), Windows 2000 üzerindeki tüm kullanıcılara Apache Web Sunucusu'nu çalıştırma hakkı verirsiniz (çoğu Windows programı kurulumlarında bu seçenek işaretlenerek kurulur).
2. Diğer seçeneği işaretlediğinde ise sadece o anki kullanıcıya Apache Web Sunucusu'nu çalıştırma hakkı verilir (Örnek: Administrator kullanıcısı ile giriş yapıp kurulum yapıyorsanız sadece Administrator kullanıcısı tarafından çalıştırılabilir).

Ekran Görüntüsü 4: Apache Web Sunucusu Kurulumu 4. Basamak

Beşinci basamakta size kurulum tipi sorulur. Complete seçeneği işaretlenip devam edilirse (kurulumda otomatik olarak işaretlenmiş gelir) Apache Web Sunucusu ve Apache dökümanlarını beraber kurmuş olursunuz. Bu seçeneği işaretleyerek kuruluma devam etmeniz önerilir.

Ekran Görüntüsü 5-A: Apache Web Sunucusu Kurulumu 5. Basamak

Diğer seçenek olan Custom seçeneği seçilip devam edilirse karşınıza kurmak istediklerinizin bir listesi çıkar. Bunlar Apache HTTP Server altında, Apache Runtime ve Apache Documentation seçenekleridir.

Apache Runtime seçeneği Apache Web Sunucusu'nun kendisidir. Bu seçenek işaretli olmaz ise kurulum tamamlanamaz.

Apache Documentation seçeneği ise Apache Web Sunucusu'na ait dökümanları da kurmanızı sağlar (Custom seçerek kurulum yapanlar bu seçeneği iptal edip yaklaşık 5 MB disk alanından istifade edebilirler).

Bu seçeneklerin altında ise size kurulum yapılacak sürücü ve dizin gösterilmiştir. Sağ tarafta yer alan Change... butonuna tıklayarak kurulumun yolunu (sürücü ve dizin adı) değiştirebilirsiniz.

Not: Kurulumlarda genellikle C:\Program Files\Apache Group yolu değiştirilmeden kullanılır.

Ekran Görüntüsü 5-B: Apache Web Sunucusu Kurulumu 5. Basamak

Beşinci basamakta kurulum tipini Complete olarak seçtiyseniz karşınıza altıncı basamak olarak kurulum yapılacak sürücü ve dizin bilgisi gelir. Başka bir sürücü ve dizin içerisine kurmak istiyorsanız sağ tarafta bulunan Change... butonuna tıklayarak kurulum yapmak istediğiniz sürücü ve dizini seçebilirsiniz.

Not: Kurulumlarda genellikle C:\Program Files\Apache Group yolu değiştirilmeden kullanılır.

Ekran Görüntüsü 6: Apache Web Sunucusu Kurulumu 6. Basamak

Eğer kurulum tipini Custom olarak seçip devam ettiyseniz karşınıza yedinci basamak gelecektir.

Son basamak olan yedinci basamakta ise tek yapmanız gereken Install butonuna tıklamanız olacak.

Ekran Görüntüsü 7: Apache Web Sunucusu Kurulumu 7. Basamak

Kurulum gerekli dosyaları aktarıp sunucu ayarlarını yaptıktan sonra otomatik olarak Apache Web Sunucusu'nu çalıştıracaktır.

Ekran Görüntüsü 8: Apache Web Sunucusu Kurulumu 8. Basamak

Son olarak kurulumun bitirildiğine dair bir mesaj çıkar ve Finish butonuna basmanız beklenir.

Ekran Görüntüsü 9: Apache Web Sunucusu Kurulumu 9. Basamak

Kurulum sonunda Apache Web Sunucusu'nu Start menüsünden Programs altında Apache HTTP Server altında Control Apache Server altındaki Restart, Start ve Stop seçenekleri ile kontrol edebilirsiniz.

Buna ek olarak Windows 2000'de Administrative Tools (buraya Start menüsünden Settings altında Control Panel içerisinden ulaşabilirsiniz) altında Services içerisinde Apache ismiyle bir servis açılır. Apache Web Sunucusu'nu buradan da kontrol edebilirsiniz. (Apache üzerine tıklayıp yukarıdaki butonlardan veya Apache üzerine sağ tıklayıp kontrol seçeneklerini görebilirsiniz)

NOT: Windows 2000'de Apache kurulumu sona erdikten sonra Apache servisi otomatik olarak çalıştırılır.

Ekran Görüntüsü 10: Administrative Tools altındaki Services

b. PHP Kurulumu [ ^ ]

Gerekli Dosyalar

Kurulum için gerekli dosyayı http://www.php.net/downloads.php adresinden indirebilirsiniz. Aşağıda anlatılan kurulum Windows zip paketinin (PHP 4.x.x zip package) son sürümü indirilerek yapılmıştır. Diğer bir kurulum paketi olan PHP installer, içerisinde dış eklentileri içermediği ve bazı sistemler üzerinde, kurulum esnasında veya sonrasında sorunlar yaşandığı için tercih edilmemektedir.

Kurulum

PHP sitesinden indirdiğiniz zip dosyasını herhangi bir zip açma/parçalama programı (WinZip®, WinRAR gibi) ile herhangi bir dizine açınız. Kurulum yolu/dizini - açılacak dizin genelde C:\PHP olarak seçilir. Bu kurulumda da zip dosyası C:\PHP içerisine açılarak yapılmıştır. Kullandığınız açma/parçalama programına veya programın ayarlarına göre zip dosyası, php-4.x.x gibi dizin içerisine açılabilir. Bu dizin içindeki dosyaları C:\PHP dizini içerisine taşıyabilir veya dizinin ismini PHP olarak değiştirebilirsiniz.

Zip dosyasını açtıktan sonra, C:\PHP dizini içindeki php.ini-dist isimli dosyayı Windows sistem dizini (C:\WINNT) içerisine kopyalayınız ve dosya ismini php.ini olarak değiştiriniz.

Uyarı: Windows sistem dizini, Windows kurulumu yapılan sürücüye göre değişebilir (D:\WINNT, E:\WINNT gibi).

php.ini dosyasını herhangi bir metin editörü (Notepad, Wordpad gibi) ile açarak, extension_dir ile başlıyan satırı bulunuz. Bu satırda bulunan extension_dir direktifinin ayarını, C:\PHP\extensions olarak değiştiriniz (PHP dosyalarını açtığınız dizin içinde, php_ ile başlayan .dll uzantılı dosyaların tam yolu).

Bu direktifin doğru olarak ayarlanması, PHP eklentilerini sağlıklı bir şekilde yükleyebilmeniz ve kullanabilmeniz için gereklidir.

Ekran Görüntüsü 1: Notepad ile açılmış php.ini dosyası (extension_dir ayarı)

Kullanmak istediğiniz eklentileri, php.ini dosyası içerisinde bulunan extension direktifini kullanarak yüklüyebilirsiniz. Örneğin, imaj fonksiyonlarını aktif hale getirmek için extension=php_gd.dll gibi. Tüm eklentilere ait yükleme direktifleri php.ini dosyası içerisinde yazılı halde gelmektedir. Yüklemek istediğiniz ekleniye ait direktifin olduğu satırın başındaki ; karakterini kaldırarak yüklenmesini sağlıyabilirsiniz.

Not: PHP 4.0.5 sürümü ve sonraki sürümlerinde MySQL, ODBC, FTP, Calendar, BCMath, COM, PCRE, Session, WDDX ve XML destekleri verilmiş (eklentiler otomatik yüklenmiş) şekilde gelmektedir. Bunlar için ayrıca eklentilerini yüklemenize gerek yoktur.

Not: Herhangi bir eklenti yüklediğinizde, aktif hale gelebilmesi için web sunucunuzu durdurup tekrar çalıştırmalısınız.

php.ini dosyası içinde bulunan register_globals ile başlayan satırı bulunuz. Bu satırda bulunan register_globals direktifinin ayarını, On olarak değiştiriniz.

Bu direktifin görevi kısaca, HTML forumlarından veya parametre olarak gönderilen değerlerin ve isimlerinin otomatik olarak PHP içerisinde tanımlanmış değişken biçiminde kullanılabilmesini veya kullanılamamasını sağlamaktır. Örneğin, test.php?sayfa=1 gibi çağırılan PHP betiğinin içinde, sayfa isimli değeri $sayfa değişkeni olarak kullanabilmek için bu direktifin ayarı On olmalıdır. Bu direktif hakkında daha fazla bilgi için register_globals Direktifi bölümüne gözatabilirsiniz.

Uyarı: Bu direktif, PHP 4.1.0 sürümlerinden önce On olarak ayarlanmış gelir. PHP 4.1.0 ve daha sonraki sürümlerde güvenlik nedeniyle Off olarak ayarlı gelmektedir.

Ekran Görüntüsü 2: Notepad ile açılmış php.ini dosyası (register_globals ayarı)

Dosya yükleme esnasında problem yaşamamak için yine php.ini dosyası içerisinde bulunan upload_tmp_dir ile başlayan satırı bulun. Bu satırda bulunan upload_tmp_dir direktifinin ayarını Windows üzerinde tüm kullanıcıların (Everybody) yazma hakkı olan bir dizinin tam yoluna (sürücü ve dizin adı) ayarlayın. Standart Windows kurulumlarında C:\WINNT\Temp olarak ayarlanabilir.

Uyarı: Bu ayar doğru olarak ayarlanmaz ise dosya yükleme ile ilgili problemler yaşıyabilirsiniz.

Ekran Görüntüsü 3: Notepad ile açılmış php.ini dosyası (upload_tmp_dir ayarı)

php.ini dosyası ayarlarında son olarak session.save_path ile başlayan satırı bulun. Bu satırda bulunan session.save_path direktifinin ayarını Windows üzerinde tüm kullanıcıların (Everbody) yazma hakkı olan bir dizinin tam yoluna (sürücü ve dizin adı) ayarlayın. Standart Windows kurulumlarında C:\WINNT\Temp olarak ayarlanabilir.

Uyarı: Bu direktifin doğru olarak ayarlanması, PHP oturum fonksiyonlarının çalışabilmesini için gereklidir.

Ekran Görüntüsü 4: Notepad ile açılmış php.ini dosyası (session.save_path ayarı)

c. Apache Web Sunucusu Ayarları [ ^ ]

Apache Web Sunucusu üzerine PHP desteği iki yolla verilebilir. Birincisi PHP'yi modül olarak tanıtmak, diğeri ise CGI olarak tanıtmaktır. Genelde en sağlıklı çözüm olan modül olarak tanıtılması yolu izlenir.

Not: Aşağıdaki ayarları yapmadan önce web sunucunuzun çalışıyor ise durdurmanız önerilir.

PHP'yi Modül Olarak Yüklemek

PHP dosyalarını açtığınız dizinde (C:\PHP) bulunan php4ts.dll isimli dosyayı C:\WINNT\System32 (bu yol Windows kurulumu yaptığınız sürücüye göre değişebilir) dizini içerisine kopyalayınız.

Apache Web Sunucusu'nu kurduğunuz dizin (Apache kurulumunda yolu değiştirmediyseniz C:\Program Files\Apache Group\Apache dizini) içindeki conf isimli dizin içinde bulunan httpd.conf dosyasını herhangi bir metin editörü (Notepad, Wordpad gibi) ile açarak, AddModule ile başlayan satırları bulunuz. Bu satırlardan sonra:

LoadModule php4_module C:\PHP\sapi\php4apache.dll AddType application/x-httpd-php .php

satırlarını yazın. PHP dosyalarınızı açtığınız dizinin C:\PHP olduğu varsayılarak C:\PHP\sapi\php4apache.dll yazılmıştır. PHP dosyalarınızı başka bir dizine açtıysanız C:\PHP yerine onu yazmalısınız.

Ekran Görüntüsü 1: Notepad ile açılmış httpd.conf dosyası (PHP'yi modül olarak tanımlama)

PHP'yi CGI Olarak Yükletmek

Bir önceki modül olarak tanımlama yolundaki gibi httpd.conf dosyası içinde AddModule ile başlayan satırları bulup sonra, bu satırlardan sonra:

ScriptAlias /php/ "C:/PHP/" AddType application/x-httpd-php .php Action application/x-httpd-php "/php/php.exe"

satırlarını yazın. Eğer PHP dosyalarını açtığınız dizin C:/PHP/ değil ise, tırnak içindeki C:/PHP/ yazılı yere dosyaları açtığınız yolu yazınız (sürücü ve dizin adı).

Ekran Görüntüsü 2: Notepad ile açılmış httpd.conf dosyası (PHP'yi CGI olarak tanımlama)

Ortak Ayarlar

Bu iki tanımlama yolunda da .php uzantısı dışında başka dosya uzantılarının da PHP olarak yorumlanmasını istiyorsanız (örneğin .php3, .phtml gibi), AddType application/x-httpd-php .php satırının altına aşağıdaki satırları ekleyebilirsiniz:

AddType application/x-httpd-php .php3 AddType application/x-httpd-php .phtml

Son olarak satırını bulup altındaki DirectoryIndex ile başlayan satırın sonuna index.php yazarak httpd.conf dosyasını kaydedin. (.php dışında uzantılarıda PHP olarak yorumlarıyorsanız bunları da index.php3, index.phtml gibi bu satırın sonuna ekleyebilirsiniz).

Uyarı: Bu işlemler sırasında Apache Web Sunucusu çalışıyor ise yaptığınız düzenlemelerin aktif hale gelmesi için sunucunuzu durdurup tekrar çalıştırınız.

Ekran Görüntüsü 3: Notepad ile açılmış httpd.conf dosyası

Terimler

MSI	Microsoft Software Installer
dış eklenti	external extension
direktif	directive
eklenti	extension
betik	script
değişken	variable
oturum	session